Potrzeba komunikacji jest jedną z podstawowych potrzeb psychicznych każdego człowieka. Nauka porozumiewania się jest najistotniejszym ze wszystkich oddziaływań terapeutycznych podejmowanych wobec osób niemówiących. Dlatego też w przypadku osób mających trudności
w werbalnym porozumiewaniem stosuje się alternatywne i wspomagające metody komunikacji (AAC). Polegają one na używaniu w komunikacji znaków opierających się na gestach, obrazkach, symbolach, przedmiotach.
Na zajęciach umożliwiamy naszym uczniom oprócz rozwijania mowy czynnej pomoc w opanowaniu alternatywnych sposobów porozumiewania się – AAC (komunikacja wspomagająca i alternatywna). W pracy wykorzystujemy Program Językowy Makaton oraz PCS.
MAKATON
MAKATON jest programem językowym, który wspomaga porozumiewania się osób z zaburzeniami mowy i języka. Wykorzystuje dwa rodzaje znaków: gest i symbole. Gestom podobnie, jak symbolom towarzyszy zawsze poprawna, gramatyczna mowa (zależnie od możliwości dziecka/dorosłego). Gesty wykonuje się zgodnie z kolejnością wypowiadanych słów.
Wybór formy gestu lub symbolu zależy od indywidualnych potrzeb i umiejętności psychofizycznych dziecka. Jeśli jest ono w stanie wykonać i rozumieć gesty wtedy uczymy je posługiwania się nimi. Gesty są formami wspomagającymi słowne porozumiewanie się (są stosowane jednocześnie z mową), służą jako dodatkowy środek, który wzmacnia przekazywany dziecku lub przez dziecko komunikat. Uczniowie, dla których wykonanie gestu jest trudne lub niemożliwe, wskazują symbol graficzny sygnalizując w ten sposób swoje potrzeby i zainteresowania. Znaki MAKATON-u są formami, z których można w odpowiednim momencie zrezygnować, kiedy dziecko opanuje język mowy w stopniu umożliwiającym zrozumiałe porozumiewanie.
Autorem polskiej wersji Makatonu jest dr Bogusława Kaczmarek.
W naszej placówce wykorzystując symbole Makatonu tworzymy dla uczniów tablice komunikacyjne, które ułatwiają porozumiewanie się z otoczeniem. Uczniowie dokonują wyboru symboli w sposób dla nich łatwy, uwzględniający ich możliwości psychofizyczne, np.: wskazywanie palcem, dłonią, podawanie symbolu. Ponadto z wykorzystaniem symboli tworzone są książeczki tematyczne, plany dnia, plany aktywności, dzięki którym uczniowie poznają kolejność zaplanowanych na dany dzień czynności.
PCS (Picture Communication System)
PCSy to jeden z rodzajów wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się. Są to proste, najczęściej kolorowe rysunki, które w symboliczny sposób przedstawiają podstawowe słowa. Każdy z rysunków jest podpisany, co ułatwia odczytanie znaczenia przez wszystkie osoby. PCSy pomagają w byciu zrozumianym osobom, które mają problemy w porozumiewaniu się.
W przypadku osób niemówiących zastępują mowę, natomiast w przypadku osób z ograniczoną mową (np.: mówiącymi niewyraźnie) wspomagają ją. Są szczególnie potrzebne osobom
z niepełnosprawnością intelektualną, które nie potrafią zapisać swoich wypowiedzi.
PCSy w naszej szkole:
- pomagają w uporządkowaniu i nazwaniu otaczającej przestrzeni,
- wykorzystywane są do układania planu dnia,
- tworzone z nich książki komunikacyjne dla uczniów.
